De moleculaire ontdekkingen
Wetenschappers van Stanford University doken in de wereld van moleculen om ons verouderingsproces te ontrafelen. Ze verzamelden biologische monsters van 108 volwassenen – en dat was niet zomaar: bijna elke paar maanden leverde ieder deelnemer een nieuw monster in. Zo ontstond een indrukwekkende databank met 246 miljard datapunten. Ze keken daarbij naar RNA, eiwitten, lipiden en micro-organismen, allemaal stof die iets vertelt over de veranderingen in ons lichaam.
Wat zij ontdekten? Bij ongeveer 81 procent van de metingen waren duidelijke veranderingen te zien rond de 44 en 60 jaar. Zo kwamen er op 44 jaar vooral veranderingen naar voren in moleculen die te maken hebben met de verwerking van vetten, cafeïne en alcohol. Die veranderingen lijken samen te hangen met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten en tekenen dat onze huid en spieren een tandje minder doen.
Verschillen tussen mannen en vrouwen
Vaak denken we dat hormonale veranderingen, zoals de menopauze, alles verklaren bij vrouwen. Maar Xiaotao Shen, een van de hoofdonderzoekers, benadrukt dat dit niet het hele verhaal is. “Bij vrouwen kan de menopauze een rol spelen, maar zowel mannen als vrouwen ondergaan in hun midden-40’s behoorlijke moleculaire verschuivingen. Daardoor moet je ervan uitgaan dat er nog meer biologische factoren meespelen.” Met andere woorden, beide geslachten merken deze veranderingen, wat aangeeft dat grotere processen in het lichaam aan de gang zijn.
Gevolgen voor gezondheid en ziektelast
De studie helpt ons begrijpen waarom risico’s op ziektes zoals Alzheimer of risico op beroertes niet geleidelijk aan, maar ineens na bepaalde leeftijden lijken toe te nemen. Als we weten wanneer die veranderingen plaatsvinden, kan de huisarts betere controles en preventieve plannen opzetten om gezondheidsproblemen op tijd te signaleren.
Bij 60 jaar verschuift de aandacht naar de manier waarop je lichaam koolhydraten verwerkt en hoe je immuunsysteem functioneert. Daarbij komen veranderingen in hartgezondheid en nierfunctie om de hoek kijken. Deze leeftijdstip markeert weer een belangrijk moment waarop je extra op je gezondheid moet letten.
Wat brengt de toekomst en wat je erover kan zeggen
Hoewel de studie veel interessante inzichten heeft opgeleverd, zijn er ook grenzen. De deelnemers waren namelijk tussen de 25 en 70 jaar oud, wat betekent dat onderzoek met een nog breder leeftijdsbereik welkom is om de sprongen in de veroudering nog beter te doorgronden. Een grotere groep proefpersonen zou de resultaten nog verder kunnen verduidelijken.
Veel mensen merken dat ze na hun 45e jaar veranderingen ervaren, zoals andere energielevels of een veranderde huidtextuur. Deze persoonlijke ervaringen sluiten mooi aan bij wat de wetenschap laat zien.
Het onderzoek, gepubliceerd in Nature Aging, geeft ons een nieuw inkijkje in hoe we verouderen. Door die momenten goed te herkennen, zijn we beter in staat om op tijd in te grijpen en op onze levensverwachting verlengen als we ouder worden.
